RAM jest to podstawowy rodzaj pamięci cyfrowej zwany też pamięcią użytkownika lub pamięcią o dostępie swobodnym. Teoretycznie oznacza to każdą pamięć o bezpośrednim dostępie do dowolnej komórki pamięci (w przeciwieństwie do pamięci o dostępie sekwencyjnym, np. rejestrów przesuwnych).
W praktyce jednak skrótem tym oznacza się tylko pamięć, którą można normalnie zapisywać, a wyklucza pamięci ROM (tylko do odczytu), pomimo iż w ich przypadku również występuje swobodny dostęp do zawartości.
W pamięci RAM przechowywane są aktualnie wykonywane programy lub dane początkowe dla tych programów, oraz wyniki ich pracy.
Zawartość niektórych pamięci RAM jest tracona w momencie zaniku napięcia zasilania, dlatego wyniki pracy programów muszą być zapisane na jakimś nośniku danych.
RAM jest stosowany między innymi jako pamięć operacyjna komputera (montowany do gniazd na płycie głównej), jako pamięć niektórych komponentów komputera (np. kart graficznych, dźwiękowych, itp.), oraz w wielu innych zastosowaniach - np. w programatorze pralki automatycznej.